Memurlar emekli maaşını nasıl artırabilir?
Memurun emekli aylığını artırmasının, yükselme, unvan değişikliği ya da üst düzey atama gibi birkaç yolu var. Hesaplamada Ekim 2008 sonrası memur olanları dezavantajlar bekliyor.
Bir memurun emekli aylığı ağırlıklı olarak unvanına bağlı olduğundan, maaşı yükseltmenin en temel yolu görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavlarından geçiyor.
25 yıl sonrası önemli
Aylığı artırmanın daha kestirme yolu ise daire başkanı, il müdürü ve üzeri bürokratik görevlere atanmak. Görevde yükselmeler memurun gayretine bağlıyken, üst düzey atamalar siyasi iradenin takdirine bağlı. Bunun yanında memurun 25
yıldan sonra çalışacağı her ilave bir
yıl, emekli
aylığını
yüzde 1 artırır.
2008 reformu ve etkisi
Ayrıca asker ve polis gibi bazı memurların fiili ve itibari hizmet
zamları da emekli
aylıklarını yükseltir.
Sosyal güvenlik reformu, memurları
Ekim 2008 öncesi ve sonrası diye ikiye böldü.
Ekim 2008 öncesi göreve başlayan memurların emekli maaşları dünkü
açıkladığımız şekilde belirleniyor.
Yeni memurların ya da diğer tabirler 4/c sigortalılarının maaşları çok daha basit hesaplanıyor: Ortalama
Aylık Kazanç x
Aylık Bağlama Oranı = Emekli
yıl çalıştıysanız, emekli
aylığınız 1000 lira olacak. 30
yıl çalıştıysanız 1200 lira olacak. Yani çalıştığınız her
yıl için
aylığınız
yüzde 2 artacak.
Yeni memur dezavantajlı
Yeni memurların ise
Ekim 2008 öncesi göreve başlayanlara nazaran bazı kayıpları oldu.
Ekim 2008 sonrası göreve başlayanların kayıpları şöyle:
*
Aylık bağlama oranı 25
yıl için eskilerde
yüzde 75, yenilerde
yüzde 50 olacak. Bu da yeni memurun emekli
aylığını
yüzde 30 düşürecek.
*Eski memurlar emekli
aylığı olarak en az taban
aylığı kadar, yani
2013 yılı için 1130 lira alırken, yeniler için 2040’lı
yıllarda bağlanacak taban
aylık asgari ücretin
yüzde 35’i kadar olacak.
Bağ-Kur’lu gibi...
*Eski memur fiili olarak 10
yıllık hizmetini doldurduktan sonra istifa e-derek Emekli Sandığı’na isteğe bağlı kesenek ödeyebilirken, yeni memurun isteğe bağlı primleri
Bağ-Kur gibi sayılıyor.
*Eski memur vefat
ettiğinde,
aylık almayan dul eşe
yüzde 75 maaş bağlanırken, yenilerin vefatı sonucu dul eşine bağlanacak maaş, dul eş çalışıyorsa
yüzde 50, çalışmı-yorsa
yüzde 75 olacak
2000 yılı öncesi SSK’lı farklı
Bu
gün için emeklilik talebinde bulunan SSK’lıların geneli, 2000 öncesi çalışması bulunan kişilerden oluşuyor. Dolayısıyla bu kişilerin
aylıkları hesaplanırken 2000 öncesi, 2000-
Ekim2008
arası ve
Ekim 2008 sonrası için
ayrı
ayrı hesaplanıyor.
Üç
ayrı hesaplamayla bulunan kısmi
aylıklar birleştirilince, kişinin bu
günkü
aylığı bulunmuş oluyor. SSK’lının emekli
aylığı hesaplanırken; 2000 yılından önceki çalışmalar gösterge sistemine göre dikkate alınıyor.
Bağlama oranı yüksek
Bu dönemdeki prim gününüz toplam çalışmanız içerisinde ne kadar fazlaysa, bağlanacak
aylık o kadar yük
sek oluyor. Zira bu dönemde
aylık bağlama oranı diğer dönemlere göre oldukça yük
sek. 1990-2000
arasında boşluğu
olan ya da bu dönemde asgari ücret
tenprim ödemiş
olanların maaşı, diğerlerine göre daha düşük bağlanıyor.
2000 yılı öncesinin kısmi
aylığı bulunup da bu
günkü değerine
güncellenince, sıra 1
Ocak2000 ile 30 Eylül 2008 dönemi kısmi
aylığının hesabına geliyor. Bu dönemde gösterge sisteminin yerine TÜFE ve gelişme hızından oluşan
Güncelleme Katsayısı sistemine geçildi ve
aylık bağlama oranı düşürüldü.
Çok az etkileyecek
Dolayısıyla emekli
aylığınızın miktarını bu dönemdeki çalışmalarınız daha az
etkiliyor. Prim gününüz ve ortalama kazancınız esas alınarak bu döneme ait kısmi
aylığınız bulunuyor.
Ekim 2008 sonrası dönemde ise
Güncelleme Katsayısı kullanılıyor fakat gelişme hızının tamamı değil
yüzde 30’u dikkate alınıyor.
Ayrıca
aylık bağlama oranı da
yıllık
yüzde 2’ye düşürüldü.
Dolayısıyla toplam çalışmalarınız içerisinde
aylığınızı en az bu dönemdeki çalışmalarınız
etkiliyor. Hatta bazı çalışanlar için çalıştıkça emekli
aylığı düşüyor. Bu konuya dizimizin ilerleyen bölümlerinde değineceğiz.
Ekim 2008 sonrasına ait kısmi
aylığınız da bulununca, üç döneme ait kısmi
aylıklar birleştiriliyor ve bu
günkü
aylığınız bulunuyor.
Farklı
aylık olursa
dönemlere bakmalı
Soru:
Sadettin Bey,
babam geçtiğimiz aylarda 6200
günle emekli oldu. Genelde primleri asgari
ücretten yatmıştı. Aynı
işyerinde yine
hemen
hemen
babamla aynı prim
günüyleemekli
olan
arkadaşına 890 lira bağlanırken,
babama 765 lira
aylık bağlandı. Bu
hesaplamaya itiraz edebilir miyiz? Sami U.
Cevap:
Değerli okurum, prim
günü aynı
olan kişilere aynı aylığın bağlanması gerekmez. Bu primlerin ne kadarı 2000 öncesine, ne kadarı 2000-2008 arasında ve ne kadarı 2008/
Ekim sonrasında geçmiş buna bakmalı.
Babanızın 2000 öncesi çalışması daha fazla ve
kazançları asgari
ücret değil de daha
yüksek olsaydı emekli aylığı daha
yüksekolacaktı. Örneğin 2008/
Ekim sonrası hiç çalışmasaydı, aylığı 900 liraya kadar çıkabilirdi.
MemurlarNet
Memurlar emekli maaşını nasıl artırabilir?
Reviewed by halis demirci
on
25.9.13
Rating: